بررسی تولید کاروتنوئیدها در سویه ی پروتیست تک سلولی دریازی

کاروتنوئیدها یک رده از ترپنوئیدهای 40 کربنه هستند که کاربردهای پزشکی و غذایی دارند. گیاهان، ریزجلبک ها، قارچ ها، باکتری ها و ترائوستوکیتریدها توانایی تولید این ترکیبات را دارند. آستازانتین یکی از زانتوفیل ها می باشد که قدرت آنتی اکسیدانتی آن از سایر کاروتنوئیدها بیشتر است و دارای ارزش اقتصادی می باشد. ترائوستوکیتریدها به عنوان پروتیست های تک سلولی هتروتروف دریازی قابلیت بالقوه ای در تولید کاروتنوئیدها، به خصوص آستازانتین، دارند. این یوکاریوت های دریازی دارای جنس های شاخص ترائوستوکیتریوم، شیزوکیتریوم، آئورانتیوکیتریوم و ژاپونوکیتریوم هستند. در این تحقیق برای نخستین بار در ایران نمونه برداری و جداسازی این سویه ها از سواحل جنوبی، خلیج فارس و دریای عمان و جنگل های حرا انجام شد. بیش از 28 سویه ترائوستوکیترید جداسازی شدند و از نظر مورفولوژیکی و چرخه سلولی مورد بررسی قرار گرفتند. سپس، غربالگری اولیه آنها جهت تولید آستازانتین در زیر نور فلورسنت انجام شد. چهار سویه 6j، 3j، 71-1 و 3f جهت غربالگری ثانویه تولید آستازانتین توسط tlc و اسپکتروفتومتری انتخاب شدند. نتایج نشان داد که آستازانتین در سویه ها تولیدشده است. تولید آستازانتین در محیط gyp مایع انجام شد و سپس استخراج آن صورت گرفت. نتایج حاصل از تعیین محتوای کل کاروتنوئید، آنالیز hplc از نمونه ها و استاندارد آستازانتین نشان داد که محتوای کل کاروتنوئیدها در سویه های 6j، 3j، 71-1 و 3f به ترتیب برابر با 82/134، 79/375، 52/153، 43/505 میکروگرم در گرم وزن خشک سلولی می باشد. همچنین، محتوای آستازانتین این سویه ها به ترتیب 68/31، 71/39، 08/30 و 49/92 میکروگرم در گرم وزن خشک سلول تعیین شد. با توجه به آنالیز hplc مشخص شد که سویه 3f، قابلیت بسیار زیادی در تولید آستازانتین و سویه 3j، توانایی بالایی در تولید اکیننون دارد. لازم به ذکر است که توانایی تولید آستازانتین در سویه 3f، در مدت زمان 5 روز کشت، از سویه thraustochytrium-chn1، که توسط کارمونا و همکاران گزارش شده، بیشتر می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق اولین گزارش از تولید کاروتنوئیدها به خصوص آستازانتین در سویه های ترائوستوکیترید بومی ایران می باشند.